Có Nọi Huổi É là hai hang động nhũ đá vôi ở xã Chiềng Khay, huyện Quỳnh Nhai tỉnh Sơn La, một điểm đến hoang sơ tiềm ẩn những vẻ đẹp tới niên đại hàng triệu năm lịch sử, một kho báu được hình thành bởi tự nhiên mà không chịu nhiều sự tác động dưới bàn tay con người.

Hang động nhũ đá vôi tuyệt thế Huổi É và Có Nọi nằm ở xã Chiềng Khay - huyện Quỳnh Nhai – tỉnh Sơn La, chúng ta có thể dọc theo cung đường tỉnh lộ 106 rẽ vào quốc lộ 279 hoặc men theo quốc lộ 6 rồi rẽ vào tỉnh lộ 107 để hướng về trung tâm thị xã Chiềng Khay. Con đường dẫn lối từ thị xã đến các cửa hang chừng 5 cây số, hai tuyệt tác của thiên nhiên được bào mòn qua hàng triệu năm lịch sử, với vẻ đẹp in đậm dấu ấn của thời gian – vừa hoang sơ lại vừa kỳ bí.

Cửa hang Có Nọi nằm tại chân núi đá vôi thuộc địa phận bản Có Nọi, xung quanh được phủ kín bởi một màu xanh lá rừng huyền thoại, phía trước cửa người ta còn có thể dễ dàng nhìn thấy những hàng cây đại thụ vươn dài từng khóm dễ cắm xuyên qua hốc đá, toát lên một vẻ hoang sơ thực thụ. Hang được người dân địa phương coi đó là một tài sản vô giá, quần thể kỳ vĩ có nhiều nghách nhỏ rẽ vào, hang nằm dài chừng hơn 1 km, còn chiều cao nếu tình từ vòm hang thẳng xuổng mặt đất cũng rơi tầm khoảng 20m.

Với những người lần đầu tới đây, họ lo lắng hơn là bất ngờ… Nhưng khi đi sâu xuống tầm 100 mét, chắc chắn người ta sẽ bị bàng hoàng bởi một khe đá hẹp – nó như một tác phẩm nghệ thuật của cha núi và mẹ rừng đã kiến tạo nên. Nếu nói là đẹp thì không hẳn, mà phải nói chính xác hơn là chúng sinh động, những hình thù kỳ quái, những đường nét ngoằn ngoèo của nhà họa sĩ tự nhiên đã dày công luyện bút qua hàng triệu năm lịch sử, nếu để ý hai bên chúng ta còn có thể nhìn rõ các khối băng nhũ đan xen chồng chéo lên nhau trông thật mãn nhãn.

Nhiều người khi tới đây còn biến hang động trở thành điểm đến để luyện trí tưởng tượng… Họ nhìn trần hang ngắm những măng đá trắng rồi liên tưởng tới từng hình ảnh độc đáo. Với những măng đá to thì cần đến hai ba người mới ôm được hết, còn những măng đá nhỏ thì nhọn hoắt như cạm bẫy hầm chông… Càng tiến vào sâu trong, cảnh vật càng muôn màu đa vẻ, những khối đá lớn còn bị bào mòn thậm tế tới mức biến thành hình voi, quả na v.v… Thỉnh thoảng, chúng ta còn được nghe những bản giao hưởng đặc biệt được tạo nên từ nhiều viên đá nhỏ, chúng lạo xạo theo từng hàng bậc thang đá nhũ. Hang tuy sâu nhưng chỉ cần khoảng 1 giờ đồng hồ để khám phá là đủ.

Tiếp theo chúng ta lại tiến về bản Nậm Ngùa ngay gần đó để trải nghiệm một nét hoang sơ thứ hai từ hang Huổi É, nó nằm trong dãy núi Đán Hươu – Nàng Khóc. Huổi É có địa hình phức tạp, ngay từ lối đi vào cũng bị chia cắt từ những tảng đá lớn, một địa điểm dành cho những người thích phiêu lưu mạo hiểm… Người ta có thể chinh phục 1.500 mét, nhưng đó chỉ là con số ước lượng còn độ sâu thực tế thì không ai biết chính xác. Hang còn có tên khác là hang dơi, nơi có đến hàng triệu con dơi bám mình trên những vách đá nhỏ… Chỉ cần bị đánh thức bởi một chút ánh sáng từ đèn pin là chúng sẽ toán loạn khắp hang. Cũng giống như Có Nọi, vốn là hang động đá nhũ nhưng bên trong còn tiềm ẩn một dòng suối Nậm Ngùa vừa trong vắt lại vừa lung linh. Vào những ngày mưa lớn khi nước dâng cao, khiến cá từ bên ngoài đổ vào bị mắc kẹt trong đó rất nhiều, nếu ai đó có ý định vớt cá thì chỉ cần khua tay nhẹ là đã có thể dễ dàng bắt được. Huổi É tuy không rộng nhưng chiều sâu thì thăm thẳm, một mê cung được hình thành từ các mảng thạch nhũ, người vào hang phải là một người có bản lĩnh và thông thạo lối đi, chưa kể còn phải tính toán được lượng oxy cần thiết khi xuống dưới bao nhiêu là vừa đủ. Nhưng tóm lại thì hang vẫn được coi là một trong các kho báu vô giá trên mảnh đất Quỳnh Nhai, những nét đẹp tiềm ẩn vẫn chưa có nhiều bước chân tiến vào khám phá, hai vị trí độc lạ mà Chương trình Mộc Châu vừa chia sẻ tới các bạn.